Witam Cię serdecznie na moim blogu – Zoo w świecie spółek !
W dzisiejszym wpisie opowiem o sprawowaniu nadzoru i kontroli w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.
Jeżeli mówimy o spółkach kapitałowych, a do nich zaliczamy m.in. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, to pojęcie kontroli niewątpliwie oznacza podejmowanie różnego rodzaju czynności przez uprawnione do tego organy, mających na celu ocenę zgodności podejmowanych w spółce działań z przepisami prawa, umową spółki czy uchwałami wspólników. Obok pojęcia kontroli pojawia się pojęcie nadzoru. Nadzór jest szerszym pojęciem, ponieważ obejmuje nie tylko kontrolę, ale także możliwość wpływania na działalność spółki. Ten pośredni wpływ na działalność spółki przejawia się poprzez przekazywanie ocen, analiz oraz wniosków dotyczących danej sytuacji, jak również propozycji rozwiązania konkretnego problemu, który pojawił się w trakcie działalności spółki.
W spółce z o.o. możemy wyróżnić trzy rodzaje kontroli:
- po pierwsze kontrolę indywidualną sprawowaną przez wspólników;
- po drugie kontrolę prowadzoną przez biegłego rewidenta (wyznaczony w postępowaniu sądowym na wniosek wspólników reprezentujących minimum 1/10 kapitału zakładowego);
- po trzecie kontrolę sprawowaną przez wyznaczone do tego organy – radę nadzorczą i komisję rewizyjną.
Co ciekawe, wyżej wymienione rodzaje kontroli mogą występować w spółce równocześnie. Jeżeli zdecydujemy się na powołanie rady nadzorczej, tudzież komisji rewizyjnej nie pozbawi to wspólników prawa do kontroli indywidualnej. Z drugiej strony zawsze mamy umowę spółki, która może regulować tą kwestię odmiennie, bowiem w umowie może znaleźć się zapis, zgodnie z którym wraz z powołaniem jednego z wyżej wymienionych organów dojdzie do wyłączenia lub ograniczenia indywidualnej kontroli wspólników.
Jak wspomniałem, wspólnicy reprezentujący co najmniej 1/10 kapitału zakładowego mają prawo do domagania się wyznaczenia przez sąd rejestrowy biegłego rewidenta, który przeprowadzi niezależną kontrolę działalności spółki. Prawo to zaliczamy do tzw. prawa mniejszości, ze względu na minimalne przesłanki, jakie muszą zostać spełnione, aby wspólnicy mogli zrealizować to prawo. Oczywiście umowa spółki może przewidywać niższy próg, natomiast niemożliwe jest jego podwyższenie. Kolejną ważną rzeczą jest fakt, że w odróżnieniu od prawa do indywidualnej kontroli sprawowanej przez wspólników, prawo to nie może być wyłączone.
Co do zasady powołanie rady nadzorczej i komisji rewizyjnej w spółce z o.o. jest czynnością fakultatywną (o czym wspominałem także w innych wpisach). Obowiązek powołania powyższych organów przewiduje art. 213 § 2 kodeksu spółek handlowych. Przepis ten określa dwie przesłanki, po spełnieniu których obowiązek powołania jednego z wyżej wymienionych organów. Po pierwsze kapitał zakładowy musi przewyższać kwotę 500 tys. złotych, po drugie spółka musi liczyć więcej niż 25 wspólników. Z drugiej strony obowiązek ustanowienia rady nadzorczej mogą przewidywać przepisy szczególne, m.in. art. 10a ustawy o gospodarce komunalnej.
Z kodeksowego punktu widzenia rada nadzorcza jest organem powołanym do stałego nadzoru nad działalnością spółki, z kolei komisja rewizyjna jest organem działającym okresowo, m.in. dokonującym oceny sprawozdań zgromadzenia wspólników, wniosków zarządu co do podziału zysków czy pokrycia strat. Oczywiście umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej oraz obowiązki komisji rewizyjnej (o ile w spółce nie działa rada nadzorcza). Kodeks spółek handlowych dopuszcza jednoczesne funkcjonowanie obu tych organów. Jeżeli umowa spółki zawierana jest w postaci wzorca, wówczas wspólnicy mają do wyboru warianty przewidujące występowanie rady nadzorczej, jak i brak tego organu w spółce z o.o.
Skład rady nadzorczej
Zgodnie z art. 215 § 1 ksh rada nadzorcza składa się z co najmniej trzech osób. Kodeks nie normuje maksymalnej liczby członków rady nadzorczej, decyzja w tej kwestii należy do wspólników spółki z o.o. Oczywiście ze względów praktycznych zbyt duża liczba członków nie wpływa na zwiększenie efektywności, a jedyne co ulega zwiększeniu to koszty funkcjonowania spółki.
Do spółek powstałych w wyniku komercjalizacji stosujemy przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników, Dz.U.2018.2170. Zgodnie z art. 11 powyższej ustawy w spółce powstałej w wyniku komercjalizacji działa rada nadzorcza. Liczbę członków rady nadzorczej określa statut, z tym że pierwsza rada nadzorcza liczy pięć osób, w tym dwóch przedstawicieli pracowników. W spółkach powstałych z przekształcenia przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego rolnicy lub rybacy oraz pracownicy mają po jednym przedstawicielu w radzie nadzorczej. Przepis ten wskazuje także, że w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością powstałych w wyniku komercjalizacji można nie ustanawiać rady nadzorczej. Prawo kontroli wykonuje wówczas wspólnik lub osoba przez niego upełnomocniona. W razie ogłoszenia upadłości spółki w której powołano radę nadzorczą, w której Skarb Państwa jest jedynym akcjonariuszem, walne zgromadzenie może podjąć uchwałę o zaprzestaniu działania rady nadzorczej i odwołaniu jej członków.
Zgodnie z art. 12 tejże ustawy czasie, w którym Skarb Państwa pozostaje jedynym akcjonariuszem spółki powstałej w wyniku komercjalizacji, członków rady nadzorczej powołuje i odwołuje walne zgromadzenie, z tym że dwie piąte składu rady nadzorczej stanowią osoby wybrane przez pracowników albo osoby wybrane w jednej piątej przez pracowników i w jednej piątej przez rolników lub rybaków. Tryb wyboru członków rady nadzorczej przez pracowników albo pracowników i rolników lub rybaków określa statut spółki albo regulaminy uchwalone w sposób określony w statucie, z zastrzeżeniem ust. 4. Członkowie rad nadzorczych będący przedstawicielami pracowników albo pracowników i rolników lub rybaków wybierani są w wyborach bezpośrednich i tajnych, przy zachowaniu zasady powszechności. Ustęp 4 wskazuje, że przedstawicieli pracowników do pierwszej rady nadzorczej wybiera ogólne zebranie pracowników (delegatów). Na pisemny wniosek co najmniej 15% ogółu pracowników spółki przeprowadza się głosowanie o odwołanie przedstawiciela pracowników z rady nadzorczej. Niedokonanie wyboru przedstawicieli pracowników, rolników lub rybaków do składu pierwszej rady nadzorczej nie stanowi przeszkody do wpisania spółki do rejestru przedsiębiorców ani do podejmowania ważnych uchwał przez radę. W przypadku gdy spółka, która powstała w wyniku komercjalizacji, wchodzi w skład grupy kapitałowej i jest jednostką dominującą w stosunku do przynajmniej jednej jednostki zależnej, przez pracowników uprawnionych do wyboru i odwołania przedstawicieli pracowników w radzie nadzorczej rozumie się pracowników spółki oraz pracowników wszystkich jej jednostek zależnych.
Art. 14 określa minimum przedstawicieli pracowników w radzie nadzorczej w przypadku częściowej prywatyzacji spółki. I tak, zgodnie z tym przepisem od chwili, w której Skarb Państwa przestał być jedynym akcjonariuszem spółki powstałej w wyniku komercjalizacji, postanowienia statutu dotyczące powoływania i odwoływania członków rady nadzorczej mogą być zmienione, z tym że pracownicy albo pracownicy i rolnicy lub rybacy zachowują prawo wyboru:
- dwóch członków rady nadzorczej w radzie liczącej do sześciu członków, z tym że w spółkach powstałych z przekształcenia przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego rolnicy lub rybacy zachowują prawo wyboru jednego członka rady nadzorczej;
- trzech członków rady nadzorczej w radzie liczącej od siedmiu do dziesięciu członków, z tym że w spółkach powstałych z przekształcenia przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego rolnicy lub rybacy zachowują prawo wyboru jednego członka rady nadzorczej;
- czterech członków rady nadzorczej w radzie liczącej jedenastu lub więcej członków, z tym że w spółkach powstałych z przekształcenia przedsiębiorstw przemysłu rolno-spożywczego rolnicy lub rybacy zachowują prawo wyboru dwóch członków rady nadzorczej.
Sposób powołania członków rady nadzorczej
Jeżeli mówimy o sposobie powołania, to ogólną regułą jest wybór członków rady nadzorczej uchwałą wspólników. Uchwała wspólników w przedmiocie powołania członków rady nadzorczej może zapaść na zgromadzeniu wspólników (co jest zasadą na gruncie art. 227 § 1 ksh) lub poza zgromadzeniem wspólników w ramach trybu pisemnego. W pierwszym przypadku należy zachować niezbędne warunki formalne określone w art. 235, 238 i 239 ksh, czyli prawidłowo zwołać zgromadzenie wspólników oraz postawić w porządku obrad punktu dotyczącego powołania lub zmiany składu rady nadzorczej.
Art. 239 § 1 oraz 240 zawierają w tej kwestii pewne wyjątki, mianowicie w sprawach nieobjętych porządkiem obrad nie można powziąć uchwały, ale jest to dopuszczalne jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego powzięcia uchwały. Po drugie wniosek o zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników oraz wnioski o charakterze porządkowym mogą być uchwalone, mimo że nie były umieszczone w porządku obrad. Po trzecie uchwały można powziąć pomimo braku formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad.
Aby uchwała o powołaniu rady nadzorczej była skuteczna wymagana jest bezwzględna większość głosów. W przypadku głosowania w trybie obiegowym wymagana jest jednomyślność wszystkich wspólników. Niezależnie od tego w jaki sposób zostanie przeprowadzone głosowanie, uchwała w sprawie powołania powinna zapaść w głosowaniu tajnym. Wyjątkiem od tej zasady jest powołanie rady nadzorczej w spółce jednoosobowej oraz sytuacja, kiedy w prawidłowo zwołanym zgromadzeniu spółki wieloosobowej uczestniczy tylko jeden wspólnik. Oczywiście umowa spółki może odmiennie regulować zasady powoływania członków rady nadzorczej.
Uchwała o powołaniu staje się skuteczna z chwilą jej powzięcia – o ile jej treść nie stanowi inaczej i dopełniono wszystkich niezbędnych przesłanek. Powołanie należy zgłosić właściwemu sądowi rejestrowemu w postaci wniosku o dokonanie wpisu w dziale II rejestru przedsiębiorców KRS. Zgłoszenie powinno nastąpić w terminie 7 dni od daty powołania. Wniosek o wpisanie rady nadzorczej należy złożyć na formularzu załącznika KRS-WK, zaznaczając, że wniosek dotyczy organu nadzoru. Jeżeli wniosek dotyczy jedynie zmiany składu personalnego rady nadzorczej, to fakt ten należy zgłosić na formularzu załącznika KRS-ZK, który stanowi załącznik do formularza głównego KRS-Z3.
Skutki powołania do rady nadzorczej
Po powołaniu danej osoby w skład rady nadzorczej, pomiędzy spółką a tą osobą powstaje stosunek organizacyjny. Objawia się on z jednej strony powstaniem kompetencji do działania w charakterze członka rady nadzorczej, z drugiej powstaniem obowiązków związanych z pełnieniem danej funkcji. Stosunek zatrudnienia, o ile oczywiście zostanie nawiązany, ma charakter odrębny i wtórny. Źródłem jego powstania może być umowa zlecenie, kontrakt menadżerski, bądź inna umowa o świadczenie usług. Na gruncie art. 214 ksh powstają pewne wątpliwości związane z możliwością zawarcia umowy o pracę. Zgodnie z tym przepisem członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu oraz zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Następny paragraf wskazuje, że przepis ten ma zastosowanie również do innych osób, które podlegają bezpośrednio członkowi zarządu albo likwidatorowi. W doktrynie przeważa stanowisko, które uznaje taką praktykę w spółkach w których występuje złożony schemat organizacyjny. Dzięki temu pomimo nawiązania stosunku pracy osoba pełniąca funkcje w radzie nadzorczej nie podlega bezpośrednio członkowi zarządu.
Czas pełnienia funkcji członka rady nadzorczej
Przechodząc do czasu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej należy na chwilę pochylić się nad pojęciami mandatu i kadencji. Mandat jest upoważnieniem do pełnienia funkcji członka danego organu spółki. Kadencja jest formalnie ustalonym w umowie okresem, na jaki dana osoba została powołana do pełnienia funkcji członka organu.
Przepisy kodeksu spółek handlowych dotyczące spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie określają maksymalnego okresu kadencji członków rady nadzorczej. W przypadku, kiedy umowa spółki milczy w tej kwestii, art. 216 § 1 wskazuje, że członków rady nadzorczej powołuje się na rok. Z kolei art. 218 § 1 stanowi, że jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandaty członków rady nadzorczej i komisji rewizyjnej wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka. W przypadku powołania członków rady nadzorczej i komisji rewizyjnej na okres dłuższy niż rok, ich mandaty wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia tej funkcji.
Wygaśnięcie mandatu pociąga za sobą utratę statusu członka rady nadzorczej. Na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych możemy wyróżnić kilka przyczyn wygaśnięcia mandatu:
- upływ czasu;
- odwołanie;
- rezygnacja;
- śmierć bądź uznanie za zmarłego;
- utrata zdolności do pełnienia funkcji;
- wykreślenie spółki z rejestru.
Kodeks spółek handlowych w przepisach odnoszących się do wygaśnięcia mandatu na skutek upływu czasu wyraźnie rozdziela przypadki, kiedy umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień co do kadencji (bądź określa roczną kadencję) albo przewiduje kadencję dłuższą niż rok. W pierwszym przypadku, kiedy umowa spółki nie określa kadencji członka rady nadzorczej, art. 216 § 1 ksh wyraźnie wskazuje, że należy przyjąć kadencję roczną. Jednak z drugiej strony w myśl art. 202 § 1 ksh mandat członka zarządu wygasa dopiero z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 9 ustawy o rachunkowości rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych. Mandat wygasa co do zasady na koniec dnia, w którym nastąpiło zakończenie zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe, bądź w którego porządku obrad znajdowała się kwestia dotycząca zatwierdzenia. Nie ma znaczenia, czy podjęto uchwałę zatwierdzającą, czy też odmawiającą zatwierdzenia sprawozdania.
Podobna regulacja znajduje się art. 218 § 2, znajduje ona zastosowanie w przypadku, kiedy umowa spółki przewiduje kadencję dłuższą niż rok. W przypadku powołania członków rady nadzorczej i komisji rewizyjnej na okres dłuższy niż rok, ich mandaty wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia tej funkcji.
Warto podkreślić, że przepisy regulujące kwestię kadencji nie dotyczą rady nadzorczej jako organu, ale odnoszą się do jej poszczególnych członków. Model kadencji wspólnej występuje na gruncie art. 202 § 3, który ma charakter względnie obowiązujący. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli umowa spółki przewiduje, że członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu powołanego przed upływem danej kadencji zarządu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Co do zasady kompetencję do odwołania członków rady nadzorczej posiadają wspólnicy spółki z o.o. Nawet, jeżeli na podstawie umowy spółki do odwołania uprawniony jest inny podmiot, trzeba przyznać, że wspólnicy zachowują prawo do odwołania z ważnych powodów. Uchwała o odwołaniu członka rady nadzorczej powinna odpowiadać wszystkim wymaganiom proceduralnym przewidzianym dla uchwały o powołaniu. Uchwała musi być zawarta w protokole ze zgromadzenia. Skuteczność uchwały nie jest uzależniona od zachowania formy szczególnej ani kwalifikowanej większości głosów. Nie jest to uchwała zmieniająca umowę spółki.
Wygaśnięcie mandatu może nastąpić na skutek rezygnacji, czyli złożenia przez członka rady nadzorczej jednostronnego oświadczenia woli, które nie wymaga przyjęcia przez spółkę. Jeżeli z umowy spółki, ani samego oświadczenia o rezygnacji nie wynika nic innego, rezygnacja staje się skuteczna z chwilą jej złożenia. Co do zasady rezygnacja może być złożona w każdym czasie, jednak umowa spółki może przewidywać w tej kwestii pewne ograniczenia. Umowa spółki nie może wyłączyć uprawnienia do złożenia rezygnacji z ważnych powodów (art. 746 § 3 k.c.). Rezygnacja nieuzasadniona lub złożona w nieodpowiednim czasie może pociągać za sobą odpowiedzialność odszkodowawczą członka rady. Jeżeli członek rady wykonuje swoje obowiązki odpłatnie, a rezygnacja nastąpiła bez ważnego powodu jest on odpowiedzialny z tytułu wynikłej szkody. Szkodę w tym przypadku należy rozumieć jako wszelki uszczerbek majątkowy, który poniosła spółka.
Art. 746 § 2 wskazuje, że przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę. Umowa spółki może regulować tą kwestię odmiennie m.in. określić termin, po upływie którego mandat wygaśnie, czy też doprecyzować przytoczone powyżej „ważne powody”.
Skutki wygaśnięcia mandatu członka rady nadzorczej
Wygaśnięcie mandatu wiążę się z utratą uprawnienia do działania w charakterze członka rady nadzorczej. Jeżeli wygaśnięciu mandatu nie towarzyszyło powołanie tej samej osoby na kolejną kadencję, wówczas fakt ten podlega obowiązkowi ujawnienia w rejestrze przedsiębiorców KRS. Wniosek o wpis należy złożyć w terminie 7 dni od daty zdarzenia powodującego wygaśniecie mandatu. Jeżeli na skutek wygaśnięcia mandatu dokonano zmian osobowych w radzie nadzorczej, wówczas przy jednym zgłoszeniu możemy złożyć również wniosek o wpis nowego składu. Wniosek składamy na formularzu KRS-ZK (załącznik do formularza głównego KRS-Z3).
Zadania rady nadzorczej i komisji rewizyjnej
Jak już wspomniałem rada nadzorcza jest organem, który sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki. Co ważne nadzór dotyczy funkcjonowania całej spółki, nie ogranicza się on jedynie do nadzorowania działań zarządu. Rada nadzorcza w przeciwieństwie do zarządu nie prowadzi spraw spółki, zatem nie może podejmować mieszczących się w zakresie prowadzenia spraw i reprezentacji spółki. Jeżeli rada nadzorcza wykryje pewne nieprawidłowości, nie ma kompetencji do podjęcia działań zmierzających do ich bezpośredniej eliminacji. Rada nadzorcza zgłasza swoje stanowisko zarządowi spółki, który jest organem władnym do podjęcia określonej decyzji w przedmiotowej sprawie.
Umowa spółki może rozszerzyć zakres kompetencji rady nadzorczej poprzez nałożenie na zarząd obowiązku uzyskania jej zgody na dokonanie określonych czynności. Niedopuszczalne jest jednak wprowadzenie zbyt szerokiego katalogu spraw wymagających zgody rady nadzorczej, bowiem doprowadziłoby to do sytuacji, że organem decyzyjnym będzie właściwie rada, a zarząd będzie tylko wykonywał jej decyzje.
Rada nadzorcza ma obowiązek zgłaszania zarządowi spółki z o.o. uwag dotyczących jej funkcjonowania. Rada nie może wydawać zarządowi wiążących poleceń, może jedynie proponować rozwiązanie występujących problemów. Radzie nadzorczej przysługuje szereg uprawnień względem członków zarządu i pracowników spółki, które przysługują jej w związku z pełnieniem stałego nadzoru nad działalnością spółki. Do uprawnień tych możemy zaliczyć:
- prawo do domagania się wyjaśnień od członków zarządu i pracowników spółki;
- prawo wglądu we wszystkie dokumenty oraz księgi spółki;
- prawo do domagania się od zarządu i pracowników spółki przygotowania oraz przedstawienia różnego rodzaju sprawozdań;
- prawo do dokonania rewizji stanu majątku spółki.
Jest to podstawowy katalog uprawnień rady nadzorczej, który może zostać rozszerzony w umowie spółki, umowa nie może go natomiast zawęzić. Art. 219 § 3 ksh wymienia szczególne obowiązki rady nadzorczej zaliczając do nich:
- ocenę rocznego sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz ocenę rocznego sprawozdania finansowego zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym;
- ocenę wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty;
- składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników oceny rocznych sprawozdań zarządu oraz wniosków co do podziału zysku lub pokrycia straty.
Radzie nadzorczej, jak i poszczególnym jej członkom przysługuje prawo do złożenia powództwa o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników, a także powództwa o stwierdzenie jej nieważności. Radzie nadzorczej przysługuje także możliwość wystąpienia do zarządu z wnioskiem o zwołanie zgromadzenia wspólników. Rada nadzorcza ma także prawo do zwołania zwyczajnego zgromadzenia wspólników, w przypadku kiedy zarząd nie zwoła takiego zgromadzenia w terminie 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego, bądź w terminie przewidzianym w umowie spółki. Rada nadzorcza ma także prawo do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, w sytuacji kiedy zarząd nie zwoła takiego zgromadzenia w terminie 2 tygodni od dnia złożenia przez radę wniosku u jego zwołanie. Na mocy art. 210 § 1 ksh rada nadzorcza reprezentuje spółkę w umowach między spółką, a członkami zarządu – także w przypadku sporów prowadzonych przez spółkę z członkami zarządu.
Zgodnie z art. 219 § 5 każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Umowa spółki może wyłączyć lub też ograniczyć uprawnienie członków rady do indywidualnego nadzoru. Kolejną ważną kwestią jest to, że członkowie rady nadzorczej przy wykonywaniu swoich obowiązków muszą działać osobiście. Nie ma możliwości, aby członek rady upoważnił, bądź udzielił pełnomocnictwa osobie trzeciej do podejmowania czynności mieszczących się w zakresie jego obowiązków. Oczywiście nie oznacza to, że rada nadzorcza nie może korzystać z pomocy osoby specjalizującej się w danej dziedzinie. Rada nadzorcza może skorzystać z pomocy specjalisty spoza spółki, jednak umowę z taką osobą może zawrzeć tylko zarząd, a rada nie może wydać zarządowi wiążącego polecenia w tej kwestii.
Na gruncie art. 220 ksh możliwe jest rozszerzenie uprawnień rady nadzorczej. Zgodnie z tym przepisem umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, a w szczególności stanowić, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej przed dokonaniem oznaczonych w umowie spółki czynności, oraz przekazać radzie nadzorczej prawo zawieszania w czynnościach, z ważnych powodów, poszczególnych lub wszystkich członków zarządu. Rozszerzenie tych uprawnień nie może prowadzić do zachwiania podziału kompetencji między zarządem, jako organem prowadzącym sprawy spółki, a radą nadzorczą jako organem nadzoru. Poza możliwością zwieszenia członków zarządu, wskazaną w art. 220 ksh, umowa spółki może przyznawać radzie nadzorczej uprawnienie do odwołania członków zarządu.
W przeciwieństwie do rady nadzorczej komisja rewizyjna jest organem powołanym do sprawowania kontroli okresowej. Do podstawowych obowiązków komisji rewizyjnej zalicza się:
