Zgromadzenie wspólników spółki z oo
Witam Cię serdecznie na moim blogu – Zoo w świecie spółek !
W dzisiejszym wpisie postaram się przybliżyć proces zwoływania zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie widoczna jest dyskusja na temat tego, czy w spółce z o.o. uprawnienie do zwołania zgromadzenia wspólników przysługuje każdemu członkowi zarządu na podstawie zasad reprezentacji spółki, czy też zarząd winien podjąć odpowiednią uchwałę w tym przedmiocie. Poddając analizie przepisy art. 208 § 2-4 Kodeksu spółek handlowych, wydaje się że zwołanie zgromadzenia wspólników nie jest czynnością przekraczającą zakres zwykłych czynności spółki. Natomiast, gdyby zwołaniu sprzeciwiłby się choćby jeden z pozostałych członków zarządu, wówczas wymaga się podjęcia uchwały zarządu w tym przedmiocie.
Co do zasady uprawnienie do zwołania zgromadzenia wspólników przysługuje:
- zarządowi spółki z o.o.;
- radzie nadzorczej/komisji rewizyjnej;
- osobom, którym umowa spółki przyznaje takie uprawnienie.
To, komu przysługuje uprawnienie do zwołania zgromadzenia wspólników jest istotne z punktu widzenia tego, że jego wadliwe zwołanie może skutkować zaskarżeniem uchwał na nim podjętych.
Prawo zwołania zwyczajnego zgromadzenia wspólników przysługuje radzie nadzorczej i komisji rewizyjnej w sytuacji, kiedy zarząd nie dokona tego w obowiązującym terminie. Organy te mają także prawo do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników w sytuacji, kiedy uznają to za wskazane, a zarząd nie zwoła go w terminie 2 tygodni od zgłoszenia żądania przez oba wymienione organy. Zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników domagać się mogą także wspólnicy mniejszościowi, reprezentujący łącznie 1/10 kapitału zakładowego – oczywiście umowa spółki może przyznawać takie uprawnienie wspólnikom reprezentującym jeszcze mniejszą część kapitału. Wspólnicy mniejszościowi, którzy chcą wykonać swoje prawo, muszą złożyć zarządowi spółki żądanie zwołania zgromadzenia oraz dołączyć wykaz spraw do umieszczenia w porządku dziennym zgromadzenia. W sytuacji, kiedy w ciągu 2 tygodni zarząd nie zwoła zgromadzenia, wówczas sąd rejestrowy na wniosek wspólników może upoważnić ich do jego zwołania.
Przepis art. 236 § 1 ksh wskazuje, że wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia wspólników. Żądanie takie należy złożyć na piśmie zarządowi najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem zgromadzenia wspólników. Celem powyższego przepisu jest zapewnienie ochrony interesów wspólników mniejszościowych. Wspomniałem wyżej, że umowa spółki może przyznawać takie uprawnienie wspólnikom reprezentującym mniej niż 1/10 kapitału zakładowego. Na taką możliwość wprost wskazuje § 2 przywołanego przepisu. Co ważne, uprawnienie to nie może być ograniczone poprzez podwyższenie progu powyżej 1/10 kapitału zakładowego. Uprawnienie to dotyczy jedynie zgromadzenia nadzwyczajnego, dlatego wspólnicy nie mogą domagać się zwołania zwyczajnego zgromadzenia.
Art. 236 ksh wskazuje na prawo żądania zwołania zgromadzenia nadzwyczajnego, ale także prawo domagania się umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia – dotyczy to zarówno zgromadzenia zwyczajnego, jak i nadzwyczajnego. Zgodnie z tym przepisem wyżej wymienione żądania muszą być złożone w formie pisemnej najpóźniej na miesiąc przed proponowanym (w tym żądaniu) terminem zgromadzenia albo przed wyznaczonym terminem najbliższego zgromadzenia, w przypadku żądania umieszczenia określonych spraw w porządku obrad. Forma pisemna jest zastrzeżona jedynie dla celów dowodowych.
Wspominałem, że jeżeli w ciągu 2 tygodni zarząd nie zwoła zgromadzenia, wówczas sąd rejestrowy na wniosek wspólników może upoważnić ich do jego zwołania. Sąd rejestrowy po wezwaniu zarządu do złożenia stosownego oświadczenia, upoważnia wspólników występujących z takim żądaniem, wyznaczając przy tym przewodniczącego zgromadzenia. Wniosek wspólników jest rozpatrywany przez sąd w postępowaniu nieprocesowym. W przedmiocie zwołania powyższego zgromadzeni sąd orzeka postanowieniem, na które przysługuje apelacja (skarga kasacyjna nie przysługuje w tej sprawie).
Postanowienie sądu powinno określać:
- porządek obrad;
- ewentualne zmiany do porządku obrad, które zostaną wprowadzone na mocy tego postanowienia;
- termin zwołania zgromadzenia.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 października 2004 r. (syg. akt. IV CK 116/04) wskazał, że:
„Uchwały podjęte przez walne zgromadzenie wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zwołane po upływie terminu oznaczonego przez sąd w postanowieniu wydanym na podstawie art. 237 § 1 k.s.h. są nieważne.”
W kolejnym orzeczeniu z dnia 27 października 2010 r. (syg. akt V CSK 110/10) Sąd Najwyższy odniósł się do osoby przewodniczącego zgromadzenia, wyznaczonego przez sąd rejestrowy. I tak, zgodnie z orzeczeniem Sąd Najwyższy wskazał, że:
„Postanowienie sądu wskazujące na podstawie art. 237 § 1 k.s.h. osobę przewodniczącego nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi być wykonane zgodnie z jego treścią, co wyklucza możliwość przewodniczenia na takim zgromadzeniu przez inną osobę niż wskazana przez sąd. Konsekwencją przewodniczenia przez inną osobę, także pełnomocnika osoby wskazanej, skutkuje tym, że zgromadzenie odbywa się pod przewodnictwem osoby do tego nieuprawnionej. Skutkuje to nieważnością uchwał podjętych na tak odbytym zgromadzeniu.”
Zawiadomienie o zwołaniu zgromadzenia wspólników w trybie art. 237 ksh powinno zawierać powołanie na powyższe postanowienie sądu. Zawiadomienie powinno być podpisane przez wszystkich wspólników, którzy zostali upoważnieni przez sąd do zwołania zgromadzenia. Na zgromadzeniu powinna być podjęta uchwała w przedmiocie kosztów jego zwołania i odbycia. Uchwała powinna określać, czy powyższe koszty ma ponieść spółka. Jeżeli na zgromadzeniu nie dojdzie do podjęcia takiej uchwały, wówczas koszty poniosą wspólnicy zwołujący zgromadzenie.
Zwołanie zgromadzenia wspólników następuje za pomocą listów poleconych, bądź przesyłek nadanych pocztą kurierską, wysłanych co najmniej 2 tygodnie przed jego terminem. Zawiadomienie może być wysłane wspólnikom pocztą elektroniczną, jeżeli wyrazili uprzednio pisemną zgodę, podając adres email.
Zaproszenie powinno zawierać:
- dzień, godzinę i miejsce zgromadzenia;
- szczegółowy porządek obrad;
- istotne elementy treści proponowanych zmian umowy spółki – o ile tego typu zmiana jest planowana.
Wskazany porządek obrad musi być szczegółowy, dlatego musi zawierać wskazanie, jakie uchwały będą podejmowane i w jakim przedmiocie. Nie można podjąć uchwały w sprawach nieobjętych porządkiem obrad – wyjątkiem jest sytuacja, kiedy cały kapitał zakładowy jest reprezentowany na zgromadzeniu i nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu.
Uchwały podjęte na zgromadzeniu wspólników mogą być zaskarżane powództwem o uchylenie uchwały (art. 249 w zw. z art. 250 ksh). Tutaj trzeba wskazać, że uchwały są ważne i skuteczne do momentu uchylenia ich wyrokiem sądu. Powództwo o uchylenie uchwały wspólników należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie sześciu miesięcy od dnia powzięcia uchwały.
Na zgromadzeniu, mimo nieobjęcia w porządku obrad, mogą być podjęte wnioski o zwołanie zgromadzenia nadzwyczajnego oraz wnioski o charakterze porządkowym. Projekt uchwały, która nie jest objęta w porządku obrad powinien być zgłoszony do protokołu i przedstawiony wspólnikom przed ogłoszeniem. Sprzeciw dotyczący powzięcia uchwały powinien być wyraźnie zgłoszony. Co ważne, wstrzymanie się od głosowania, bądź głosowanie przeciw uchwale nie jest traktowane jako równoznaczne ze sprzeciwem dotyczącym powzięcia uchwały.
Wnioski o charakterze porządkowym dotyczą:
- sposobu rozpatrywania spraw objętych porządkiem obrad,
- sposobu głosowania,
- sposobu podejmowania uchwał.
Wnioskiem o charakterze porządkowym nie będzie wniosek o zmianę składu zarządu, rady nadzorczy, czy komisji rewizyjnej.
Uchwały dotyczące spraw spółki mogą być podjęte także bez formalnego zwołania zgromadzenia wspólników. Taką możliwość daje na przepis art. 240 ksh, zgodnie z którym uchwały można powziąć pomimo braku formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad. Sytuacja tego typu najczęściej ma miejsce w małych spółkach, kiedy podczas spotkania wszyscy wspólnicy zdecydują się na podjęcie uchwały dotyczącej spraw spółki z o.o. – tzw. zgromadzenia ad hoc.
Przepis art. 240¹ § 1 ksh daje możliwość podjęcia uchwały przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym. I tak, zgodnie z przepisem w spółce, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, uchwały wspólników mogą być podjęte przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym. W takim przypadku wniosek o wpis do rejestru składany jest za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Podjęcie uchwały o której powyżej nie wymaga formalnego zwołania zgromadzenia wspólników, warunkiem jej podjęcia jest jednak wykonanie co do niej prawa głosu przez wszystkich wspólników. Prawo głosu wykonuje się przez oświadczenie złożone w systemie teleinformatycznym, opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Przy wykonywaniu prawa głosu wspólnik może zgłosić sprzeciw co do uchwały. Uchwała jest równoważna z uchwałą sporządzoną w formie pisemnej.
∗∗∗
