Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Powstanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – zawarcie umowy

Witam Cię serdecznie na moim blogu – Zoo w świecie spółek !

Poprzedni wpis zakończyłem informacją, że umowa spółki z o.o. powinna zawierać pewne podstawowe elementy przewidziane przepisami prawa. Jak już zostało powiedziane, do tych elementów zaliczamy:

1. Firmę i siedzibę spółki;
2. Przedmiot działalności;
3. Wysokość kapitału zakładowego;
4. Określenie tego, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział:
5. Liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez wspólników;
6. Czas trwania spółki

Dzisiaj nie pozostaje mi nic innego, jak powiedzieć parę słów o każdym z tych elementów. Zapraszam do lektury!

Zacznijmy po kolei, czyli do firmy i siedziby spółki.

Zasady ogólne prawa firmowego, uregulowane w kodeksie cywilnym, wskazują nam, że przedsiębiorca działa pod firmą, którą ujawnia się w rejestrze. Firmą Twojej przyszłej spółki z o.o. jest jej nazwa, przy czym może ona być obrana dowolnie, jednak powinna zawierać dodatkowe oznaczenie – „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”. Te dodatkowe oznaczenie, wskazujące na formę prawną, może być podane w skrócie – np. „spółka z o.o.”, bądź „sp. z o.o.”.

Ponadto określając firmę swojej spółki możesz w niej zawrzeć pewne dodatki, wskazujące m.in. na przedmiot prowadzonej przez Ciebie działalności ( np. przedsiębiorstwo przetwórstwa rybnego), siedzibę spółki oraz inne dowolnie obrane określenia, fantazyjne (np. redfish ), bądź mieszane, składające się z wymienionych wcześniej elementów ( np. Redfish Gdańsk sp. z o.o. ).

Oczywiście firma spółki może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej (jeżeli chcesz podkreślić związek tej osoby, bądź swój z działalnością przedsiębiorstwa). Jeżeli decydujemy się na ten krok, to należy zadbać o pisemną zgodę osoby, której nazwisko lub pseudonim są umieszczane w firmie. W razie śmierci tej osoby – zgodę jej małżonka i dzieci.

Na pewno niektórzy z Was zadadzą sobie pytanie, czemu służy firma, po co te wszystkie określenia i dodatki ?

Przede wszystkim firma pełni funkcję indywidualizującą spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w obrocie gospodarczym. W związku z tym spółka może mieć tylko jedną firmę. Firma spółki z o.o. powinna się dostatecznie odróżniać do firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Ponadto firma spółko z o.o. nie może wprowadzać w błąd – w szczególności co do przedmiotu działalności, osoby przedsiębiorcy, miejsca działalności oraz źródeł zaopatrzenia. W sytuacji przekształcenia osoby prawnej można zachować jej dotychczasową firmę, należy zmienić jedynie określenie wskazujące na formę prawną, jeżeli uległa ona zmianie.

Zakładając spółkę z o.o., ciąży na nas obowiązek ujawnienia firmy w rejestrze przedsiębiorców. Ponadto w sytuacji likwidacji spółki, firma powinna zawierać dodatek „w likwidacji”. Podobnie jest w przypadku spółki z o.o. w organizacji (o czym w kolejnych wpisach), tutaj firma powinna zawierać dodatek „w organizacji”.

W umowie spółki musimy określić jej siedzibę. Przez siedzibę spółki określa się miejsce prowadzenia spraw oraz na ogół reprezentowania przez zarząd. Jeżeli umowa, bądź oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą spółki jest miejscowość, w której siedzibę ma jej organ zarządzający. Z tego wynika, że w umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością możemy wprowadzić zasadę innego określenia siedziby.

Siedziba spółki jest elementem ważnym, z uwagi na konsekwencje procesowe, bowiem powództwo przeciwko osobie prawnej wytacza się według miejsca jej siedziby. Siedziba wyznacza nam także właściwy sąd rejestrowy. Należy także podkreślić, że siedziba spółki z o.o. musi znajdować się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Jeżeli zdecydujemy się na przeniesienie siedziby spółki za granicę, to będzie to przyczyną rozwiązania spółki.

Należy zaznaczyć, że dokładny adres spółki nie jest jej siedzibą. W umowie należy określić jedynie siedzibę spółki z o.o., nie określa się jej adresu. Ma to też pewien praktyczny wyraz, ponieważ określenie dokładnego adresu w umowie spółki spowoduje to, że przy każdej zmianie adresu bez zmiany siedziby, będziemy musieli każdorazowo zmieniać umowę spółki.

Przedmiot działalności

W umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należy określić jej przedmiot działalności. Przedmiot działalności jest uzgodnionym przez wspólników sposobem realizacji celu, dla którego spółka powstała (o celu pisałem tutaj). Jeżeli w przyszłości zdarzy się tak, że będziemy chcieli zmienić przedmiot działalności, to będzie to wymagało podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników kwalifikowaną większością 3/4 głosów (oczywiście umowa spółki może przewidywać surowsze warunki podjęcia uchwały).

Określenie przedmiotu działalności wiąże spółkę przede wszystkim w stosunkach wewnętrznych. Co to znaczy? Oznacza, to że w sytuacji przekroczenia przez Zarząd przedmiotu działalności spółki, nie wywiera to wpływu na ważność czynności prawnych dokonywanych z osobami trzecimi (np. na zawarte z kontrahentami umowy).

W trakcie próby określenia przedmiotu działalności spółki może się pojawić pytanie, jak precyzyjnie należy to zrobić? W tej materii wypowiedział się nawet Sąd Najwyższy (uchwała z 9 listopada 1988 r., III CZP 92/88) przyjmując, że przedmiot przedsiębiorstwa jako jeden z wymaganych elementów umów  i wpisu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do rejestru może zostać określony ogólnie, np. produkcja, usługi i handel w ramach drobnej wytwórczości. Z kolei w uchwale z 21 kwietnia 1989 r. Sąd Najwyższy orzekł, że przedmiot przedsiębiorstwa jako jeden z wymaganych elementów umów  i wpisu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do rejestru, powinien być skonkretyzowany określeniem, co najmniej rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.

Przedmiot działalności ujawnia się w rejestrze przedsiębiorców KRS, a ściślej w dziale trzecim tego rejestru. Przepisy nakładają obowiązek zamieszczenia w rejestrze przedmiotu działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej. Umowa spółki z o.o. powinna określać przedmiot działalności, posługując się ściśle terminologią określoną w  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności. Jeżeli nie zastosujemy do terminologii użytej w tym akcie prawnym, sąd rejestrowy wezwie nas do uzupełnienia braków wniosku o wpis spółki do rejestru, wydłużając tym samym proces rejestracji.

Wysokość kapitału zakładowego

Kapitał zakładowy jest elementem charakterystycznym zarówno dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i spółki akcyjnej. Kapitałem jest kwota pieniężna, którą wspólnicy zobowiązują się wnieść do spółki w formie wkładów (pieniężnych lub niepieniężnych). Kapitał zakładowy spółki z o.o. powinien wynosić 5000 zł – jest to kwota minimalna. Kapitał stanowi minimalny, stały fundusz ewentualnego zaspokojenia wierzycieli spółki. Warto zaznaczyć, że w procesie rejestracji spółki z o.o., sąd nie ocenia czy kapitał wystarczy na zrealizowanie określonego w umowie przedmiotu działalności i czy stanowi gwarancję wypłacalności spółki (więcej o kapitale zakładowym w kolejnych wpisach).

Określenie tego, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział

Jak wskazałem powyżej umowa spółki powinna określać, czy czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział.  Zgodnie z przepisami w spółce mogą występować udziały o równej, bądź nierównej wartości nominalnej. Jeżeli w umowie wskażemy, że wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wtedy udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i niepodzielne. Z drugiej strony, wskazując że wspólnik może mieć tylko jeden udział, wówczas udziały mogą mieć nierówną wartość nominalną. W takiej sytuacji umowa spółki może dopuścić zbycie części udziału.

Wartość nominalna jednego udziału nie może być niższa niż 50 zł. W sytuacji podziału udziałów, nie mogą powstać udziały niższe niż 50 zł. Wysokość kapitału zakładowego, jak i wartość udziałów, powinny być wyrażone w złotych polskich.

Udziały można podzielić na zwykłe i uprzywilejowane. Jeżeli umowa spółki przewiduje udział o szczególnych uprawnieniach (udziały uprzywilejowane), uprawnienia te powinny być określone w umowie. Uprzywilejowanie może dotyczyć w szczególności prawa głosu, prawa do dywidendy lub sposobu uczestnictwa w podziale majątku. Uprzywilejowanie dotyczące prawa głosu może dotyczyć tylko udziałów o równej wartości nominalnej i nie może przyznawać więcej niż trzy głosy na jeden udział. Uprzywilejowanie w zakresie dywidendy oznacza, że uprzywilejowanemu można przyznać dywidendę, która przewyższa nie więcej, niż o połowę dywidendę, która przysługuje udziałom nieuprzywilejowanym.

Poza powyższym podziałem udziałów na zwykłe i uprzywilejowane, wyróżnia się także podział na udziały gatunkowe (obejmowane za wkłady pieniężne) oraz udziały aportowe, obejmowane za aporty

Liczba i wartość nominalną udziałów objętych przez wspólników

Umowa spółki powinna także określać liczbę i wartość udziałów nominalnych objętych przez wspólników. Zgodnie z przepisami, udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej (wartość udziału przyjęta przez wspólników przy zakładaniu spółki, opisana w umowie lub w statucie). Oczywiście w umowie spółki wspólnicy mogą postanowić, że każdy z nich obejmie udziały po tzw. cenie emisyjnej, czyli wyższej od wartości nominalnej, aby zgromadzić środki pieniężne potrzebne do realizacji celów spółki. W ten sposób, tak powstałą nadwyżkę środków pieniężnych przelewa się na kapitał zapasowy.

Czas trwania spółki

Ostatnim z elementów, które powinna zawierać umowa spółki, jest określenie czasu trwania spółki. Jeżeli nie chcemy zawierać spółki na czas określony, nie mamy obowiązku zawierania postanowienia co do czasu jej trwania.

Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością poza wskazanymi wyżej elementami obligatoryjnymi, może dodatkowo zawierać inne. Te dodatkowe postanowienia, jakie może zawierać umowa spółki, rozsiane są po kodeksie spółek handlowych, a ich liczba wynosi 55. Przykładowo takie dodatkowe postanowienie może dotyczyć ograniczenia lub wyłączenia wstąpienia do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego wspólnika, zasady podziału majątku spółki (inne niż określone w art. 286 § 2 k.s.h.), czy kworum niezbędne do ważności zgromadzenia wspólników.

W następnym wpisie postaram się przybliżyć jakie elementy zawiera wzorzec umowy spółki formularzowej z trybu S-24.

Zapraszam do lektury!